Najczęściej
zadawane pytania

Jak wygląda konsultacja ortodontyczna?

Jak wygląda kolejna wizyta po konsultacji – czyli omówienie planu leczenia?

Po wykonaniu przez pacjenta wszystkich niezbędnych badań przygotowuję indywidualny plan leczenia. Zawiera on dane pacjenta, rozpoznanie (czyli rodzaj wady zgryzu), możliwe metody leczenia, kosztorys oraz opis potencjalnych powikłań, które mogą wystąpić w trakcie terapii ortodontycznej.

Wszystkie te elementy szczegółowo omawiamy podczas wizyty. Omówienie planu leczenia to wspólny dialog — dlatego zachęcam do zadawania pytań i dzielenia się wątpliwościami. Jeśli istnieje więcej niż jedna możliwa ścieżka leczenia, wspólnie analizujemy wady i zalety każdej z opcji, aby pacjent mógł świadomie podjąć najlepszą dla siebie decyzję.

Jeśli pacjent zdecyduje się na leczenie, umawiamy kolejną wizytę na montaż, czyli zakładanie aparatu ortodontycznego. Plan leczenia podpisywany jest dopiero podczas tego spotkania — dzięki temu można spokojnie zapoznać się z dokumentem w domu, przedyskutować go z bliskimi i wrócić z ewentualnymi pytaniami jeszcze przed rozpoczęciem terapii.

Ile czasu zazwyczaj trwa leczenie ortodontyczne aparatem stałym?

Czas leczenia ortodontycznego zależy od wielu czynników, takich jak wiek pacjenta, zaawansowanie wady zgryzu, współpraca z pacjentem oraz rodzaj przemieszczeń zębowych, które muszą zostać wykonane. Zazwyczaj leczenie trwa około 2 lat +/- 6 miesięcy. W bardziej skomplikowanych przypadkach – na przykład gdy konieczne jest sprowadzenie zębów zatrzymanych do łuku – leczenie może się wydłużyć i trwać nawet powyżej 3 lat.

Konsultację ortodontyczną rozpoczynamy od wypełnienia przez pacjenta lub jego opiekuna prawnego karty wywiadu medycznego. Następnie zapraszam pacjenta do gabinetu, gdzie wspólnie omawiamy treść wywiadu oraz rozmawiamy o oczekiwaniach względem leczenia — co pacjent chciałby zmienić w ustawieniu swoich zębów.

Kolejnym etapem jest badanie wewnątrzustne. Oceniam zgryz, stan przyzębia oraz błony śluzowej jamy ustnej. Jeśli zachodzi taka potrzeba, informuję o konieczności wykonania dodatkowych konsultacji (np. u periodontologa), badań (np. tomografii) lub zabiegów — zazwyczaj leczenia próchnicy czy przeprowadzenia higienizacji (usunięcia kamienia nazębnego i osadów).

Po wykonaniu badania informuję o rodzaju wady zgryzu (jeśli występuje), a także o orientacyjnym czasie trwania, możliwościach i przewidywanych kosztach leczenia. Jeśli pacjent podejmie decyzję o rozpoczęciu leczenia ortodontycznego, to już podczas tej samej wizyty możemy przeprowadzić szczegółową diagnostykę ortodontyczną. Obejmuje ona fotografie wewnątrzustne i zewnątrzustne, wyciski na modele diagnostyczne oraz dwa zdjęcia rentgenowskie: pantomograficzne i boczne czaszki (cefalometryczne). Całość diagnostyki (włącznie ze zdjęciami RTG) wykonujemy na miejscu, w naszym gabinecie.

Na kolejnej wizycie — tzw. omówieniu planu leczenia — przedstawiam szczegółową diagnozę oraz indywidualny plan leczenia ortodontycznego.

Jak przygotować się do założenia aparatu ortodontycznego?

Bardzo ważne jest, aby zęby były dokładnie wyszczotkowane i wolne od osadów – dlatego przed założeniem aparatu zazwyczaj konieczna jest ich higienizacja, czyli oczyszczenie z kamienia nazębnego i osadów. Zabieg wykonuje higienistka lub lekarz stomatolog. Idealnie czysta powierzchnia zębów ułatwia prawidłowe przyklejenie zamków ortodontycznych i wpływa na skuteczność oraz trwałość leczenia. Co więcej, wszystkie ubytki próchnicowe (jeśli występują) muszą zostać wyleczone - dlatego przed założeniem aparatu konieczne jest również wykonanie badania stomatologicznego.

Ile czasu trwa i jak wygląda zakładanie stałego aparatu ortodontycznego?

Zakładanie stałego aparatu ortodontycznego na jeden łuk (czyli górny lub dolny) trwa około godziny. Montaż aparatu rozpoczynam od dokładnego oczyszczenia i osuszenia powierzchni zębów. Następnie na każdy ząb przyklejam specjalnym klejem zamki ortodontyczne, które później łączone są łukiem ortodontycznym — to on odpowiada za stopniowe przesuwanie zębów do prawidłowej pozycji. Cały proces jest całkowicie bezpieczny i przeprowadzany w komfortowych warunkach.

Czy zakładanie aparatu jest bolesne?

Samo zakładanie aparatu nie jest bolesne. Podczas wizyty nie używa się igieł ani narzędzi wywołujących ból — nie jest konieczne żadne znieczulenie. Większość pacjentów określa tę procedurę jako całkowicie bezbolesną, choć wymagającą cierpliwości ze względu na czas trwania.

Czy aparat stały zakładany jest jednocześnie na górny i dolny łuk?

Zakładanie aparatu w większości przypadków rozpoczynam od założenia górnego łuku, a dolny łuk dokładany jest po około miesiącu lub dwóch miesiącach od montażu górnego. Taki sposób postępowania pozwala pacjentowi łagodniej przyzwyczaić się do nowej sytuacji w jamie ustnej i zmniejsza początkowy dyskomfort.

Bardzo rzadko, zazwyczaj na wyraźną prośbę pacjenta, zakładam oba łuki jednocześnie. Należy pamiętać, że może to wiązać się z większym uczuciem napięcia i dyskomfortu w zębach w ciągu kilku dni po wizycie. Rozłożenie zakładania aparatu w czasie sprawia, że adaptacja do leczenia ortodontycznego przebiega znacznie łagodniej.

Dlaczego większość pacjentów leczonych jest zarówno aparatem stałym górnym, jak i dolnym?

Zęby górne i dolne muszą do siebie pasować — ich kontakty powinny być dokładnie dopasowane, tak jak zazębiające się koła zębate. Leczenie ortodontyczne wyłącznie jednego łuku bardzo często kończy się niedopasowaniem zgryzu, co może prowadzić do nieprawidłowego żucia, przeciążeń zgryzowych, a nawet dolegliwości bólowych ze strony stawów skroniowo-żuchwowych.

Dlatego w zdecydowanej większości przypadków leczenie prowadzone jest jednocześnie w łuku górnym i dolnym, aby osiągnąć harmonijny, funkcjonalny i estetyczny zgryz.

Wyjątkiem są sytuacje, w których planujemy jedynie bardzo niewielkie przemieszczenia jednego lub kilku zębów, a zaguzkowanie (czyli kontakty zębowe) w odcinkach bocznych jest prawidłowe. W takich przypadkach możliwe jest leczenie jednym łukiem aparatu lub zastosowanie przezroczystych nakładek ortodontycznych jako alternatywy.

O czym należy pamiętać po założeniu stałego aparatu ortodontycznego jeśli chodzi o dietę?

Czy jest możliwość wyboru aparatu estetycznego – czyli mniej widocznego na zębach, niż klasyczny aparat metalowy?

Alternatywą dla klasycznego metalowego aparatu jest aparat estetyczny Iconix – w kolorze białego złota. Dzięki opatentowanemu procesowi implantacji jonów zamki pozostają złote w czasie trwania leczenia, a kolor się nie łuszczy ani nie wyciera. Złoty odcień aparatu komponuje się z powierzchnią szkliwa zdecydowanie bardziej niż typowe zamki o metalicznym odcieniu. Aparat Iconix cechuje się bardzo dobrymi właściwościami mechanicznymi, a praca na nim jest skuteczna i wygodna. W połączeniu ze złotymi lub perłowymi ligaturami Iconix zapewnia wygodną i estetyczną alternatywę dla klasycznego aparatu.

Aparat metalowy vs aparat estetyczny - Iconix

Dlaczego dbanie o higienę jamy ustnej przy aparacie ortodontycznym jest takie ważne?

Stały aparat ortodontyczny tworzy wiele dodatkowych zakamarków, w których łatwo gromadzą się resztki pokarmowe i płytka bakteryjna. Jeśli zęby nie są dokładnie oczyszczane, może dojść do powstania tzw. białych plam — czyli odwapnień szkliwa, które są pierwszym objawem próchnicy.

Białe plamy nie tylko psują efekt estetyczny leczenia ortodontycznego, ale też mogą przekształcić się w ubytki wymagające leczenia stomatologicznego. Dlatego tak ważne jest, aby pacjent dbał o higienę codziennie, z dużą starannością i regularnością.

W skrajnych przypadkach, gdy pacjent nie radzi sobie z utrzymaniem prawidłowej higieny jamy ustnej, możliwe jest nawet wcześniejsze zakończenie leczenia i demontaż aparatu, ponieważ zdrowie zębów zawsze pozostaje najważniejsze.

Jakie produkty powinienem zakupić, aby prawidłowo dbać o aparat ortodontyczny?

Na co dzień, do prawidłowej higieny jamy ustnej podczas leczenia ortodontycznego warto zaopatrzyć się w kilka specjalistycznych produktów:

- szczoteczka ortodontyczna – o wyprofilowanym kształcie, ułatwiająca dokładne czyszczenie zębów i aparatu,
- szczoteczki międzyzębowe – do oczyszczania przestrzeni między zamkami i drutami,
- nić ortodontyczna lub nici z nawleczką – do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych pod łukiem aparatu,
- wosk ortodontyczny – do łagodzenia podrażnień od zamków i drutów,
- pasta do zębów z fluorem oraz płyn do płukania jamy ustnej,
- tabletki do wybarwiania płytki nazębnej – pomagają wizualnie sprawdzić, czy zęby są dobrze doczyszczone i wskazują miejsca, które wymagają dokładniejszej higieny,
- opcjonalnie: irygator stomatologiczny, który pozwala na jeszcze dokładniejsze usuwanie resztek jedzenia i bakterii.

W naszym gabinecie pacjenci otrzymują na starcie kompletny zestaw ortodontyczny, zawierający wszystkie niezbędne akcesoria, dlatego na początku leczenia nie muszą niczego dodatkowo kupować. Po założeniu aparatu przeprowadzam szczegółowy instruktaż higieny — krok po kroku pokazuję, jak używać każdego z tych produktów, aby utrzymać jamę ustną w dobrym stanie przez cały okres leczenia. Z czasem warto jednak regularnie uzupełniać zużyte produkty, aby utrzymać wysoką jakość higieny przez cały okres leczenia.

Co jaki czas odbywają się wizyty kontrolne z aparatem stałym? Jak wyglądają takie wizyty?

Wizyty kontrolne z aparatem stałym odbywają się średnio co 4–6 tygodni. Podczas tych spotkań wymieniane są ligatury (gumeczki), łańcuszki (połączone ligatury) i łuki (jeśli zachodzi taka potrzeba) oraz aktywowany jest aparat, tak aby skutecznie przesuwał zęby. Terminowe stawianie się na wizyty jest bardzo ważne — opóźnienia mogą wpływać na przebieg leczenia i wydłużać jego czas.

Co jaki czas zmieniane są ligatury (gumeczki) w aparacie ortodontycznym? Jaki kolor warto wybrać?

Ligatury (gumeczki) i łańcuszki (połączone ligatury) w aparacie ortodontycznym zmieniane są podczas każdej wizyty kontrolnej, czyli średnio co 4–6 tygodni. Wybór koloru ligatur zależy od indywidualnych preferencji pacjenta – można zdecydować się na jeden kolor na cały aparat, wybrać inny kolor na górny i dolny łuk, lub zastosować kombinację kolorów naprzemiennie, np. niebiesko-czerwone.

Warto jednak pamiętać, że ligatury w jasnych kolorach, takich jak przezroczysty czy biały, mogą się przebarwiać pod wpływem diety między wizytami. Jeśli zależy nam na wyborze koloru, który pozostanie estetyczny przez cały okres między kontrolami, zalecam ciemniejsze barwy – np. granatowy, czarny czy czerwony. Ich kolor pozostaje stabilny, a dodatkowo mają one tę zaletę, że optycznie „rozjaśniają” zęby – ciemna ligatura w kontraście z bielą szkliwa sprawia, że zęby wydają się jaśniejsze.

Dla osób, które wolą mniej widoczny efekt i chcą, by aparat był jak najmniej zauważalny, dobrym wyborem będzie srebrny kolor ligatur – tworzy on spójną, dyskretną całość z metalowymi elementami aparatu ortodontycznego.

Pamiętajmy, że ligatury są zmieniane co wizytę, więc jeśli wybrany kolor nie do końca nam „podpasuje”, nic nie szkodzi – na kolejnej kontroli można bez problemu wybrać inny.

Po założeniu aparatu stałego bardzo ważne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących diety. Należy unikać jedzenia twardych produktów, takich jak orzechy, twarde skórki od pieczywa, surowe marchewki czy jabłka w całości (kroimy je na kostkę). Niewskazane są także produkty obklejające zęby — jak krówki, mordoklejki czy ciągnące cukierki. Nie należy również żuć gumy ani spożywać owoców pestkowych (np. wiśni, śliwek) bez wcześniejszego usunięcia pestek.

Dlaczego to takie ważne? Elementy aparatu przyklejane są do zębów specjalnym klejem ortodontycznym, ale nie jest to „super-glue”, który tworzyłby bardzo trwałe i sztywne połączenie. Gdyby zamki były przyklejone zbyt mocno, ich zdejmowanie pod koniec leczenia wymagałoby użycia dużych sił, co mogłoby uszkodzić szkliwo. Z tego powodu zamki są delikatniejsze i nie są odporne na silne siły żucia czy obciążenia mechaniczne.

Jeśli pacjent nie przestrzega zaleceń dietetycznych, może dojść do odklejenia zamka. W takiej sytuacji ząb przestaje się prawidłowo przesuwać, co może prowadzić do opóźnień w leczeniu. Częste awarie aparatu (np. wielokrotne odklejanie zamków) mogą znacznie wydłużyć czas leczenia ortodontycznego.